دگرگونی نظام قشربندی اجتماعی در ایران از سقوط ساسانیان تا پایان امویان

Authors

شهرزاد ساسان پور

حسین مفتخری

abstract

ورود اسلام به ایران دگرگونی هایی در ساختار سیاسی و اجتماعی ایران به وجود آورد و بخشی از قشربندی اجتماعی ایران دستخوش دگرگونی شد. این پژوهش صرفاً تأثیر ورود دین اسلام بر قشربندی اجتماعی ایران را از سقوط ساسانیان تا سقوط امویان بررسی می کند. سؤال اصلی پژوهش آن است که ساخت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ـ فرهنگی ایران از ورود اسلام تا پایان دوران امویان، چه نقشی در تداوم یا تغییر قشر بندی اجتماعی ایران داشت؟ براین اساس فرضیة اصلی پژوهش آن است که ورود اسلام به ایران تغییرِ حاکمیت سیاسی و ساخت اجتماعی ـ فرهنگی ایران تا پایان دوران امویان را در پی داشت و در نتیجه بخشی از قشربندی اجتماعی ایران متحول شد. این پ‍‍‍ژوهش با استفاده از روش جامعه شناسانۀ تدا اسکاچیول و با بهره گیری از نظریات تالکوت پارسونز ، گی روشه و ماکس وبر انجام شده است. پژوهش حاضر براساس محورهای نظام قشربندی و تقسیم بندی اقشار اجتماعی ایران پس از ورود اسلام، تأثیر دین اسلام بر قشربندی اجتماعی ایران، و بررسی عناصر «اعتبار»، «حیثیت» و «منزلت» اقشار اجتماعی ساماندهی شده است. نتیجة پژوهش حاضر آن است که ورود اسلام به ایران حاکمیت ارزش ها و هنجارهای جدید اجتماعی و تغییر ساختار سیاسی و اجتماعی را منجر شد که در نتیجة آن جایگاه و پایگاه برخی از اقشار اجتماعی ( بالا و متوسط) دگرگونی شد، اما تداوم ساخت اقتصادی ایران به تثبیت و تداوم بخشی از اقشار اجتماعی (فرودست) انجامید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نظام آبیاری سواد و سقوط ساسانیان

یکی از بزرگترین رویدادهای تاریخ اسلام، سرنگونی نظام شاهنشاهی ساسانیان به دست مسلمانان بوده است. مورخان برای شکست از عوامل بسیاری یاد کرده اند. یکی از عوامل اصلی، آسیب دیدن پشتوانة نیرومند اقتصاد شاهنشاهی، یعنی نظام آبیاری – کشاورزی سواد بوده است. این عامل تاکنون، چنانکه باید مورد مداقّه قرار نگرفته و پژوهش جداگانه ای دربارة آن انجام نشده است. در این نوشتار، نقش سواد در اقتدار و سرنگونی ساسانیان،...

full text

بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان

مسجد جامع بصره یکی از این مساجد جامعی بوده که از نهادهای سیاسی و فرهنگی جهان اسلام در دو قرن اول هجری محسوب می‌شود. سؤال اصلی این است که با توجه به حضور موالی و تازه مسلمانان در شهر بصره، مسجد جامع این شهر چه نقش و جایگاهی در توسعه مبانی دینی و فرهنگی اسلام داشت و تأثیر و تأثر آن با مسجد جامع کوفه چگونه بوده است؟ در پاسخ، ضمن نگاهی به تعاریف نظری، ابعاد و جامعیت مسجد در شهرها، به شکل‌گیری جامع ...

full text

تأثیر دگرگونی های سیاسی بر وضعیت سیاسی - اجتماعی مسیحیان ایران: از سقوط ساسانیان تا زوال آل بویه

مسیحیان ایران، از پر جمعیت ترین اقلیت های دینی در متصرفات ساسانیان بودند. اگرچه آنان در سال های پایانی حکومت ساسانیان درگیر اختلافات فرقه ای بودند، حرکت مسلمانان به سوی مرزهای غربی ایران، نقطه عطفی در تغییر وضعیت سیاسی – اجتماعی آنها محسوب می شد. مسیحیان ساکن در مرزهای غربی ایران از نخستین ایرانیانی بودند که با مسمانان روبرو شدند. بخش درخور توجهی از دگرگونی های سیاسی که در دو قرن اول هجری قمری ...

جستاری در نخستین خطبه‌های حاکمان مسلمان (تا پایان امویان)

جستاری در نخستین خطبه‌های حاکمان مسلمان (تا پایان امویان)[1] سید محمد طیّبی* چکیده قرائت خطبه در تاریخ اسلام، در پی تشکیل حکومت و دست‌یابی به قدرت از عصر نبوی آغاز شد و کمابیش ـ به پیروی از آن حضرت ـ استمرار یافت. در پژوهش پیش روی، تلاش خواهد شد مفاد، محتوا و تفاوت‌های معنادار نخستین خطبه‌های حکومتی و خلافتی زمامداران مسلمان، از تشکیل اولین حکومت و دولت اسلامی (دولت رسول خدا6) تا پایان دولت اموی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات تاریخ اجتماعی

Publisher: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN 2383-0484

volume 1

issue 1 2011

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023